Η Ελλάδα του ¨Καλλικράτη¨

Του Αθανασίου Κωτούλα, Τοπικός Σύμβουλος Ευξεινούπολης και εκπρόσωπος των Τοπικών Συμβουλίων Μαγνησίας

Καλλικράτης, ο ένας εκ των αρχιτεκτόνων της Ακρόπολης των Αθηνών, έρχεται στον 21ο αιώνα μ.χ. να δώσει το όνομά του σε μια Νέα Αρχιτεκτονική προσπάθεια, αυτή της Αρχιτεκτονικής της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Η κυβέρνηση καθώς φαίνετε θέλει να αποσυνδεθεί τελείως με το Πρόγραμμα Καποδίστριας που και αυτό ήταν μεταρρύθμιση κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ . Οι λόγοι είναι προφανείς, η εκ του προχείρου σχεδίαση, με την προσέγγιση προσωρινών λύσεων, περιοριζόμενη σε μεταβατικές λύσεις που δημιούργησαν σύντομα ανάγκες νέων παρεμβάσεων, αναπαράγοντας εκκρεμότητες, φυσικά και κατέληξε σε μια παταγώδη αποτυχία του εγχειρήματος. Έτσι η σημερινή κυβέρνηση έρχεται με άλλο όνομα και νέα φρασεολογία να μας παρουσιάσει το νέο Πρόγραμμα της, που όπως διατείνεται με το «Πρόγραμμα Καλλικράτης» επιχειρείτε η διοικητική, οικονομική, πολιτική αλλά και ηθική επαναθεμελίωση της αυτοδιοίκησης.

Επιγραμματικά σας αναφέρω τα κυριότερα σημεία του σχεδίου: 1)Θεσμοθετούνται 7 Γενικές Διοικήσεις.
Αρμοδιότητες: οι οποίες ασκούνταν μέχρι σήμερα από τις Διοικητικές Περιφέρειες και λόγω της φύσης τους ή για συνταγματικούς λόγους δεν μπορεί να μεταφερθούν στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση και παραμένουν στην κρατική διοίκηση. Μεταξύ αυτών: χωροταξία – πολεοδομία, περιβαλλοντική πολιτική, δασική... πολιτική ή μεταναστευτική πολιτική,
2) 13 Περιφέρειες: Αιρετός ο Περιφερειάρχης ο οποίος επιλέγει τους αντιπεριφερειάρχες μεταξύ των εκλεγμένων περιφερειακών συμβούλων. Οι αντιπεριφερειάρχες είναι είτε θεματικοί ( δηλαδή ασχολούνται με κάποιο συγκεκριμένο θέμα) είτε τοπικοί ( δηλαδή εκπροσωπούν έναν πρώην νομό). Κάποιος τοπικός αντιπεριφερειάρχης μπορεί να είναι και θεματικός! Δηλαδή π.χ ο καινούργιος Περιφερειάρχης θα ορίσει ουσιαστικά αντιπεριφερειάρχη για την Μαγνησία!
3)Αρμοδιότητες ( ενδεικτικά)
• Προγραμματισμού και Ανάπτυξης, ιδίως η διαχείριση των περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων, η εκπόνηση του αναπτυξιακού σχεδιασμού της περιφέρειας και η υλοποίηση των σχετικών με αυτά δράσεων,
• Υποδομών – Μεταφορών – Επικοινωνιών, ιδίως έργα τα οποία έχουν αμιγώς περιφερειακή διάσταση, εκπόνηση μελετών της οδικής κυκλοφορίας υπεραστικού οδικού δικτύου, διαχείριση έργων περιφερειακού επιπέδου, ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες, λιμάνια περιφερειακής σημασίας κ.ά.
• Χωροταξίας - πολεοδομίας και περιβάλλοντος (διαχείριση στερεών αποβλήτων, εποπτεία των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών περιφερειακής σημασίας κ.ά.),
• Φυσικών πόρων – ενέργειας – βιομηχανίας,
• Εμπορίου, τουρισμού και απασχόλησης,
• Εκπαίδευσης, πολιτισμού και αθλητισμού (δια βίου εκπαίδευση, θέματα κατάρτισης και επιμόρφωσης κ.ά.),
• Γεωργίας - κτηνοτροφίας και αλιείας,
• Πολιτικής Προστασίας.
4) Ότι ισχύει με τους Περιφερειάρχες ισχύει και με τους νέους Δημάρχους και αντιδημάρχους. Ο Δήμαρχος ορίζει τοπικούς και θεματικούς Αντιδημάρχους, οι οποίοι μπορεί να είναι και το ίδιο πρόσωπο. Π.χ. ο Δήμαρχος Αλμυρού ορίζει ποιος θα είναι τοπικός αντιδήμαρχος στο Δήμο Σούρπης εφόσον αυτός συνενωθεί με τον Αλμυρό. Εννοείται ότι θα έχει να επιλέξει μεταξύ κάποιου εκλεγμένου στο νέο Δημοτικό Συμβούλιο. Οι τοπικοί αντιδήμαρχοι αναλαμβάνουν κυρίως το συντονισμό των τοπικών διοικητικών υπηρεσιών, του τοπικού ΚΑΠΗ, παιδικού σταθμού κλπ., την υποστήριξη και τον συντονισμό των τοπικών συμβουλίων κ.ά. Σημαντικές αποφάσεις θα παίρνει ένα νέο όργανο, η Εκτελεστική Επιτροπή που εκτός από τον Δήμαρχο ως Πρόεδρο, συμμετέχουν με δικαίωμα ψήφου όλοι οι θεματικοί και τοπικοί Αντιδήμαρχοι.
5) Οι νέες Δημοτικές εκλογές θα γίνουν στις 14 Νοεμβρίου. Σε αυτές:
Επανέρχεται το σύστημα του 50%+1, το οποίο θα είναι και το ποσοστό που απαιτείται για τον επιτυχόντα συνδυασμό στον πρώτο γύρο μεταξύ όλων των συνδυασμών ή (αν κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει αυτό το ποσοστό) στο δεύτερο γύρο μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών. Οι εκλογικές περιφέρειες θα είναι τα τέως Νομαρχιακά Διαμερίσματα ή μικρότερες περιφέρειες, στις οποίες κατανέμονται οι έδρες ανάλογα με τον πληθυσμό τους. ( Το τελευταίο φέρνει νέα δεδομένα).
Στους νέους δήμους, εκλογικές περιφέρειες είναι οι πρώην Δήμοι και Κοινότητες που συνενώνονται καθώς και τα δημοτικά διαμερίσματα στους δήμους που διαθέτουν, οι δε έδρες κατανέμονται σε αναλογία με τον πληθυσμό της κάθε επιμέρους εκλογικής περιφέρειας. Οι υποψηφιότητες των δημοτικών συμβούλων αντιστοιχούν σε πρώην Δήμο / Κοινότητα ή σε δημοτικό διαμέρισμα μεγάλου δήμου, ενώ οι τοπικοί εκλογείς σταυροδοτούν τους αντίστοιχους τοπικούς υποψήφιους.

-Τα τοπικά συμβούλια εκλέγονται με ενιαίο ψηφοδέλτιο. Υποψήφιος μπορεί να είναι κάθε δημότης με αυτοπρόταση. Οι δημοτικοί συνδυασμοί προτείνουν υποχρεωτικά υποψηφίους και για τα τοπικά συμβούλια (καμία ουσιαστική μεταβολή όσον αφορά την εκλογή των τοπικών συμβουλίων). Η σημαντικότερη μεταβολή είναι ότι συγκροτούνται πενταμελή τοπικά συμβούλια σε όλα τα υπάρχοντα τοπικά διαμερίσματα, με πληθυσμό τουλάχιστον 1000 κατοίκων και τριμελή τοπικά συμβούλια για πληθυσμό μικρότερο των 1000 κατοίκων (για τοπικά διαμερίσματα με πληθυσμό κάτω από 500 εκλέγεται ένας τοπικός εκπρόσωπος).
6) Δίνεται έμφαση στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση στη προσπάθεια να απεμπλακεί γραφειοκρατικά το σύστημα ( Θα γίνει αυτό πραγματικότητα;).Δημοτικό e-ΚΕΠ και κάρτα Δημότη είναι μερικές από τις νέες καινοτομίες.

Σίγουρα η μεταρρύθμιση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αποτελεί τομή στα σημερινά δεδομένα του ελληνικού κράτους, εγείρονται όμως και πολλά ερωτηματικά αν διαβάσει κανείς το περιεχόμενο του σχεδίου και τα σπουδαιότερα κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι η αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων των ΟΤΑ, η διευκρίνιση ως προς τους αναγκαίους πόρους που απαιτούνται για ένα τέτοιο εγχείρημα καθώς και την υλοποίηση του χωροταξικού σχεδιασμού. Αυτή η ριζική, δομική αλλαγή του τρόπου με τον οποίο θα λειτουργεί το κράτος, η διοίκηση και η αυτοδιοίκηση στη χώρα μας, θέτει τελικά τις βάσεις για την αποτελεσματική εξυπηρέτηση των αναγκών του πολίτη και δίνει νέα αναπτυξιακή ώθηση στο κράτος; Οψόμεθα!